Sanırım Erasmus'a gelince en büyük problem ev bulmak! Eğer önceden risk alıp herhangi bir yer ayarlamadıysanız veya hazır birinin yanına gitmiyorsanız, bu süreç biraz karın ağrılı geçecek önceden belirteyim. (Burada Napoli'yi anlattım fakat konu hakkında genel bir fikir sahibi olabilirsiniz.)
Benim yolum
Ev tutana kadar tam 7 gün hostelde kaldım. Bu sebeple gideceğiniz zaman hostelin doluluk oranı önemli. Ben garanti olsun diye 10 günlük ayırtmıştım. Evi buldum hemen hosteli boşaltacağım diye bir durum yok. Cezalı duruma-kalmadığın günlerin parasını ödemek- düşmemem için ayrılmadan 2 gün önce haber vermemi istemişlerdi. Tam 5. günde evi ayarlayınca, 7. günde çıkışımı yapıp evime yerleştim. Bir bakıma da kolaylık oldu, eşyalarımı parça parça eve taşıdım. Eve girmeden önce temizliğimi yaptım. Hostelin kısıtlı kahvaltı olanaklarından yararlandım. Eğer risk alırım diyorsanız 3-4 günlük yer ayırtabilir, her gün birer ekleme yapabilirsiniz, tabi hostel müsaitse. Yalnız bu durumda yatak değiştirme ihtimalini de unutmayın. Her gün bir başka köşeye taşınmak durumunda kalabilirsiniz.
Okulun anlaşma yaptığı ErasmusPoint isimli bir organizasyon var. ErasmusPoint'in amacı sizlere ev bulmada yardımcı olmak, ilk günlerinizde nereden hangi belgeleri temin etmeniz gerektiğini anlatmak ve arada gezi, etkinlik düzenlemek. Tabi ki de kimse kimseye bedava iş yapmıyor!
Bu organizasyon, Napoli'de ev sahiplerinden evleri toplayıp size kiralatıyor. Hatta bizim gittiğimiz yıl o kadar çok evi bunlar kapatmıştı ki direkt ev sahibinden ev bulmak zordu.
Olay ofise gidip kendinizi tanıtmanızla başlıyor. Kimlik ve iletişim bilgilerinizi aldıktan sonra kısa bir bilgilendirme yapıyorlar. Banka hesabı nasıl açılır, anlaşmalı oldukları yerler ve sağladıkları indirim oranları gibi... Sonra ev için tavsiyelerde bulunup bölgeleri ve ellerindeki evleri gösteriyorlar. Evleri öyle çat kapı göremiyorsunuz. Ev sahibi veya kiracı ile randevu ayarlayıp sizi belli bir saatte ofise çağırıyorlar. Bazen ev sahibi arabasıyla alıp sizi eve götürüyor bazen ofisten birileri, ara sıra da adresi alıp kendiniz gidiyorsunuz. İşte bu noktada İtalyanca bilmek önemli! Hiç bilmiyorsanız benim gibi bir kağıda Tabu oynuyormuş gibi derdinizi çizerek anlatabilirsiniz. Ayrıca beden dili de çok önemli!
Evlerin durumuna göre fiyatları değişmekle beraber bir de faturalı/faturasız konusu var. Kimi ev sahipleri evin su/elektrik/gaz/aidat gibi giderleri için sizden para beklemiyor, onun yerine bunu aylık kiranıza sabit bir miktar olarak dahil ediyor. Kimisi ise sen ne kadar harcıyorsan o kadar fatura ödersin diyor.
Şimdi buradaki kritik nokta depozito! Faturalı evde depozitodan kesinti olarak €50 ev sahibine kalıyor. Faturasız evde ise bu tutar €80 olarak belirlenmiş. Ekstra fatura ihtimaline karşı böyle yapılıyor dendi ama bence apaçık o aracı kurumun payına düşen miktardı.
Evin konumu da oldukça önemli, geceleri rahat eve dönebilecek misiniz önemli bir konu. Örneğin benim tuttuğum çevre gündüz sıkıntısız bir yer iken, gece epeyce bir kişinin gasp edildiği bir noktaymış. (Çok şükür benim başıma tatsız bir olay gelmedi ama gelen çokmuş. ) Ayrıca 500 metre ötede mafya mahellesi de vardı ve zaman zaman silah sesleri duyardık. Fakat apartmandaki çoğu hanede aile kalıyordu, temiz apartmandı. Çevrede bir çok market, manav ve kozmetik dükkânı vardı. Ayrıca günlük olarak pazar kuruluyordu. Bu sayede alışveriş çok kolay oldu, günlük olarak hallettim işimi.
Evi ne kadar merkezden tutarsanız, alkol limitlerini aştığınızda eve gelmeniz o kadar kolay olur. Ama merkezdeki evlerin hepsi UNESCO koruması altında olduğu için modern koşulları sağlamakta sıkıntılılar. İçlerinden daha iyice olanı seçmeye bakın. Bazı evler meydana bakıyor, böyle bir ev düşünüyorsanız, cuma, cumartesi akşamları uyumamayı göze alın. Aslında parti ayağınıza geliyor Erasmus için bulunmaz fırsat! Sözün özü merkezden çok uzaklaşmamaya çalışın. Ne de olsa sokakta hayat var!
Gittiniz gördünüz evi bu şekilde tutmaya karar verdiniz. Ofise geri dönüyorsunuz, ev sahibi ile sizin aranızda bir belge imzalanıyor. Bana pek yasal bir geçerliliği varmış gibi gelmedi açıkcası ama siz yine de iyi okuyun. Evde parti verilmez, evde şu olursa böyle olur gibisinden bir sürü yazı var. Uslu olursanız bir sakınca olmaz diye düşünüyorum. Ev sahipleri bazı haşarat Erasmus öğrencilerinden bıktığı için böyle maddeler koyma yoluna gitmişler. Çünkü bir kısmı hangover iken evi epey bir kırıp dökmüş. Bu arada bizim ev faturasızdı bu yüzden depozitosu €80 olarak geçiyordu ama ev sahibinin ekstra isteği üzerine bu €100 olarak yeniden tanımlandı. Sonradan adama hak vermedim değil yani... Faturalar çok tutuyor!
Unutmadan ev konusunda ciddi iseniz ofise bunu söyleyip geçici bir bloke koydurabilirsiniz. Böylece siz günlerce ev bakmaktan helak olmuşken, bir anda gelen birinin sizin beğendiniz evi tutmasını engellemiş olursunuz. Bir diğer nokta ise pazarlık. Evet fiyatlar pazarlığa açık, ev sahibi uzunca bir süredir evi kiralayamamış ise fiyatta bir miktar indirime gidebiliyor. Burada kendinizi pazarlamanız önemli. "Tıp öğrencisiyim, bizim derslerimiz çok ağır, zaten sabah hastaneye gideceğim akşam eve geleceğim..."
Eğer bir evin tamamı boş ise ve evin odaları tek tek kiralanıyorsa, evin tümünü kaça bırakacağını sorun. Bu sayede %5-10 arası bir indirim alabilirsiniz. Yalnız ev tek seferde bütün olarak kiralanmalı. Merak etmeyin sözleşmeler ayrı olarak yapılıyor. Bu durumda diğer arkadaşlarınızla kişi başı kaç euro ödeyeceğinizi kararlaştırmalısınız. Tabi önce o arkadaşları yanınızda getirmeli ya da bulmalısınız. Bizimkileri, Paul ve Moritz'i, nasıl bulduğumu daha sonra anlatacağım.
Kritik nokta interet!
Evde internet bağlantısı var mı kesin sorun. ADSL, fiber veya operatör bağlantısı mı? Napoli'deki ADSL internet, TTNET'ten beter arkadaşlar! Operatör ise, kota konusunda sıkıntılı ve bazı evlerde veya noktalarda sadece EDGE hızında hizmet alabiliyorsunuz. Tam bir ömür törpüsü yani!
Konu internetten açılmışken evde cep telefonu çekiyor mu ona da bakın. Çünkü bazı evlerde sadece belli noktalarda telefon çekiyor. İnsanlar bir kişinin balkonunda görüşme yapıyor. Sanırım kimse o odada kalmak istemezdi! Bir de düşünün Whatsapp dahi kullanamayabilirsiniz evde! Tam bir facia!
O yüzden ya evde sabit internet iyi çalışmalı ya da operatörün sağladığı hizmet.
Bizim evde ADSL seçeneği vardı ama bağlı değildi. Gidip biz açtırdık, ama uğraşısı evrağı servisi derken tam bir çile oldu. Ev arkadaşlarım iyi ki AB vatandaşıydı. Yoksa oturma izniniz olmadan internet bile bağlanmıyor diye biliyorum. Velhasıl 2 hafta sonra internetimiz geldiğinde doğru düzgün çalışmıyordu! Eh ne de olsa nerdeyse 200 yıllık bir evde oturuyordum açıklama olarak da altyapı gösterilmişti. Gece 1den sonra da kesin kopuyordu internet. Modeme aç kapa yapmak şart oluyordu. Bir de evin kalın duvarları Wi-Fi sinyalini kestiği için bir odada sinyal sıkıntısı yaşadık. Arkadaş illa yeni modem alalım diye tutturdu bir de! Yahu yenisini de alsak aynı olacak, zor ikna ettik! Benim operatörüm Tim Mobile evde bazen 4G 3G çekerken odamda yer yer EDGE hızına kadar da düşüyordu. Önemli not: Ev çatı katıydı ve 2 cephesi de açıktı. Gerisini siz düşünün.
Ödemeler nasıl oluyor?
ErasmusPoint sizden, 2 kira ve 1 depozito(Genelde 1 kira miktarı) alıyor ve makbuz kesiyor. Sözleşmenizden geri kalan süreyi ise duruma göre ev sahibine veya ofise ödüyorsunuz. Yalnız burada ayık olun. Biz ev sahibine 2 kira ödedikten sonra çıkarken depozitomuzu alacaktık. Ev sahibi 3. kirayı da istedi. 4 kere durumu anlattık ve sonunda o parayı ofisten alacağını anladı. Saflık yapıp eksik mi ödedim diye düşünmeyin. Hesabınızı kitabınızı iyi tutun. Zira İtalyanlar öyle sütten çıkmış ak kaşık değil. Sözleşmenizdeki süreden fazla süre evde kalmak istiyorsanız durumu belirtin, gerekirse ofisle konuşun. Örneğin ben 10 gün ekstra kalmak istediğimde kalan miktarı depozitodan düşmek istedim, fakat ev sahibi normalde ödediğimden fazla para talep etti, ayrıca bir de fatura lafı çıkardı başımıza. Bu tür durumlarda kıllanın zira ev sahibi sizin depozitonun üstüne yatmaya kalkıyor olabilir, her ne kadar iyi biri olsa da! Hiç bir sıkıntı olmazsa yukarıda belirttiğim miktar kesildikten sonra kalan kısmı size nakit olarak iade ediliyor. Dönüşe yakın elinize geçen bu para 3 ayda bir yatan maaş gibi sizi mutlu edecek! Hatta son günlerinizi biraz savurgan geçireceksiniz. Bir daha mı geleceğiz Erasmus'a diyip son günlerin tadını çıkartmayı unutmayın.
Faturlara gelecek olursak, biz faturasız tuttuk. Ev sahibi, eve girerken göstergedeki değerleri bir kağıda yazdı imzaladı ve anahtarla bize teslim etti. Sonra da fatura geldikçe bize verip son ödeme tarihini söylüyordu. Ev ahalisi olarak bazen toplu bazen ayrı ayrı ev sahibine ödemeyi yapıyorduk.
Bu süre boyunca 2 ayda bir kez fatura geldi. Biz 4 aylık sözleşme yaptığımız için de ikinci faturalar gelmeden evden çıkmıştık. İyi yırttık!
Su €50 / Gaz €75 / Elektrik €150 (Sanırısın Napoli'yi biz ısıttık! Ama evde termosifon vardı ve 7/24 sıcak su kullanıyorduk. Kış aylarında UFO tipi ısıtıcıları epeyce kullandık. Hatta ben saç kurutma makinesi ile ısınıyordum. Evet evet yatmadan önce çok güzel oluyor. )
İnternet aylık 25€*4 ay, açma kapama parası €80 (Buna soygun denir, ama çoğu internet sağlayıcısı 4 aylık hizmet bağlamıyor. En az 1 yıllık sözleşme istiyor. O yüzden açma kapama bedelini mecbur kabul ediyorsunuz. İnternet önemli dedim size. ) Yani aylık €45 da ona ödeme yaptık.
Ev masraflarını yazmıyorum, tuvalet kağıdı, deterjan, tava tencere alırsınız, almazsınız o size kalmış.
Kutlay'ın yolu
Peki nasıl oldu? Ev ilanlarının olduğu Facebook gruplarını inceledi. Sahibinden.com benzeri Subito.it gibi sitelerden araştırma yaptı. Görüşmeler ayarladı. Bir çok kişiyle görüştü ve sonunda kendisine en uygun odayı buldu.
Önemli nokta bu yol için temel düzeyde İtalyanca bilmelisiniz. Ortak olacağınız evin şartlarını önceden konuşmalısınız. Örneğin evin belli kuralları var mı? Faturalar ve giderler nasıl hesaplanıyor? Ev sahibi veya aracı ile olan anlaşmanız nasıl olacak? Örneğin Kutlay'dan bir kaç aylık kirayı nakit olarak istemişlerdi.
Konu hakkında detaylı bilgiyi Kutlay hocam sizlere müsait bir zamanda yazacak.
Bu yol için Facebook gruplarını inceleyebilirsiniz. Arama kısmına "Napoli Affitti" yazınca bir çok ev ilanı olan grupları göreceksiniz. Bir kısmı eski ilan olabilir yine de şansınızı denemekte fayda var. İnternet sitelerini mutlaka inceleyin. Hatta hostelde personele sorun! Bizim hostelde Marica vardı, çok yardımcı oldu. Kız gece bizimle oturup ev incelerdi. Hatta arayıp görmek için randevu ayarlar, şartları da konuşurdu.
Sonuç olarak, öyle veya böyle ev bir şekilde bulunuyor. Çok stres olmaya gerek yok arkadaşlar. Ben stresten öldüm, Erasmus'a geldiğime geleceğime lanet ettim ama bir kez eve çıkınca her şey çok farklı olacak bunu bilin! Sakin olun, mücadelenin tadını çıkartın.
